Parlament Europejski dnia 16 stycznia 2019 r. przyjął rezolucję w sprawie unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu.


  • Publiczny dostęp do badań stosowanych w procedurze wydawania zezwoleń na pestycydy
  • UE powinna stymulować innowacje i promować pestycydy niskiego ryzyka
  • Wezwanie do przeglądu ekspertyz naukowych dot. rakotwórczości glifosatu
  • Wymagania dotyczące danych dla środków ochrony roślin powinny obejmować toksyczność w dłuższym okresie


 

W środę, Parlament przedstawił plany zwiększenia zaufania do unijnej procedury zatwierdzania pestycydów, poprzez uczynienie jej bardziej przejrzystą.

 

 

Posłowie zgodzili się na publiczny dostęp do badań stosowanych w procedurze wydawania zezwoleń na pestycydy, w tym do wszelkich danych pomocniczych i informacji dotyczących złożonych wniosków, przyjmując postulat specjalnej komisji ds. pestycydów, która od roku badała tę sprawę.

 

Podczas procedury, aplikanci będą musieli zarejestrować wszystkie planowane badania, które będą następnie dostępne w publicznym rejestrze. Przewidziany zostanie czas na reakcje osób zainteresowanych oraz wprowadzanie dodatkowych danych, w celu zebrania wszystkich znaczących informacji przed podjęciem ostatecznej decyzji o wydaniu zezwolenia.

 

Ocena po wprowadzeniu do obrotu i rzeczywisty wpływ

Posłowie wzywają Komisję Europejską do zaproponowania środków mających na celu ochronę grup szczególnie wrażliwych i położenia kresu stosowaniu pestycydów na dużych obszarach w pobliżu szkół, placówek opieki nad dziećmi, placów zabaw, szpitali, szpitali położniczych i domów opieki.

Należy wzmocnić ocenę po wprowadzeniu do obrotu, a Komisja Europejska powinna rozpocząć badanie epidemiologiczne dotyczące rzeczywistego wpływu pestycydów na zdrowie ludzkie, uważają posłowie. Proponują oni również, aby istniejące badania nad rakotwórczością glifosatu zostały poddane przeglądowi oraz aby ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy koncentracji w glebie i wodach powierzchniowych.

 

Komisja Europejska powinna być odpowiedzialna za przedłużanie zezwoleń

 

Posłowie zauważają, że wiele wątpliwości zgłoszono w sprawie prawa wnioskodawcy do wyboru konkretnego państwa członkowskiego, przedstawiającego sprawozdanie zatwierdzające daną substancję w Europejskim Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Uważają, ze praktykom takim brakuje przejrzystości oraz, że zachodzi ryzyko konfliktu interesów i że to Komisja powinna ustalać, jakie państwo bezie odpowiedzialne za autoryzację.

 

Odpowiedzialność polityczna

 

Posłowie do PE podkreślają wreszcie potrzebę zapewnienia odpowiedzialności politycznej po przyjęciu autoryzacji. Komisja i państwa członkowskie powinny publikować szczegółowe protokoły do wiadomości publicznej.


Oto niektóre tezy zawarte w Rezolucji PE


Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając 7. ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r.(2) ,

–  uwzględniając Konwencję Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus),

–  uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 546/2011 z dnia 10 czerwca 2011 r. wykonujące rozporządzenie (WE) nr 1107/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do jednolitych zasad oceny i udzielania zezwolenia na środki ochrony roślin(8) ,

–  uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 283/2013 z dnia 1 marca 2013 r. ustanawiające wymogi dotyczące danych dla substancji czynnych(9) ,

–  uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 284/2013 z dnia 1 marca 2013 r. ustanawiające wymogi dotyczące danych dla środków ochrony roślin(10) ,

–  uwzględniając specjalne badanie Eurobarometr nr 442 z marca 2016 r., według którego 89 % obywateli UE zgadza się, że Unia powinna w większym stopniu upowszechniać wiedzę o znaczeniu dobrostanu zwierząt na poziomie międzynarodowym, a 90 % obywateli UE zgadza się, że ważne jest ustalenie wysokich standardów dobrostanu zwierząt,

–  uwzględniając fakt, że Parlament otrzymuje liczne petycje od zaniepokojonych obywateli korzystających z praw przysługujących im na mocy art. 24 i 227 TFUE oraz art. 44 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w których wzywają oni do zaprzestania badań na zwierzętach w Europie i na całym świecie oraz do ustanowienia międzynarodowych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Specjalnej ds. Unijnej Procedury Wydawania Zezwoleń na Dopuszczenie Pestycydów do Obrotu (A8-0475/2018),

Uwagi ogólne

A.  mając na uwadze, że celem rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 („rozporządzenie”) jest „zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska, a także poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez zharmonizowanie zasad dotyczących wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, przy równoczesnej poprawie produkcji rolnej”;

B.  mając na uwadze, że unijna procedura wydawania zezwoleń na środki ochrony roślin jest jedną z najbardziej rygorystycznych na świecie; mając na uwadze, że w świetle obaw dotyczących oceny glifosatu zgłoszonych przez kilka zainteresowanych stron Komisja Specjalna ds. Unijnej Procedury Wydawania Zezwoleń na Dopuszczenie Pestycydów do Obrotu (PEST) dąży do określenia obszarów, które można jeszcze usprawnić w związku z unijną procedurą udzielania zezwoleń na środki ochrony roślin, dostarczając zalecenia, które uważa za konieczne, aby zapewnić osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska;

C.  mając na uwadze, że zasada ostrożności stanowi nadrzędną zasadę polityki Unii, zgodnie z art. 191 TFUE; mając na uwadze, że rozporządzenie, zgodnie z jego art. 1 ust. 4, opiera się na zasadzie ostrożności; mając na uwadze, że decyzja dotycząca zarządzania ryzykiem, zgodnie z art. 13 ust. 2, musi spełniać warunki zasady ostrożności określone w art. 7 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002; mając na uwadze, że art. 7 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 stanowi, iż środki przyjęte w oparciu o zasadę ostrożności muszą być proporcjonalne;

D.  mając na uwadze, że kilka zainteresowanych stron wyraziło obawy co do oceny glifosatu, w szczególności co do tego, czy przeprowadzono niezależną, obiektywną i przejrzystą ocenę, czy prawidłowo zastosowano kryteria klasyfikacji określone w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008, a także czy odpowiednio zastosowano wytyczne oraz kryteria zatwierdzania i zasadę ostrożności;

E.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia środek ochrony roślin stosowany w sposób zgodny z dobrą praktyką ochrony roślin i z uwzględnieniem realistycznych warunków stosowania nie może mieć, między innymi, natychmiastowego lub opóźnionego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi, w tym grup szczególnie wrażliwych, i nie może mieć żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

F.  mając na uwadze, że ocena wykonania rozporządzenia wykazała, że cele ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska nie są w pełni osiągane oraz że można by wprowadzić ulepszenia, aby osiągnąć wszystkie cele rozporządzenia;

G.  mając na uwadze, że sprawą najwyższej wagi jest pełne wdrożenie rozporządzenia we wszystkich państwach członkowskich;

J.  mając na uwadze, że w trakcie całej procedury stwierdzono brak przejrzystości w procesie decyzyjnym, począwszy od braku publicznego dostępu do pełnych badań i surowych danych, aż po etap zarządzania ryzykiem;

M.  mając na uwadze, że aktualne wytyczne dotyczące pszczół zastosowane przez EFSA w jego niedawnym przeglądzie trzech neonikotynoidów nie zostały jeszcze formalnie przyjęte; mając na uwadze, że wytyczne dotyczące organizmów glebowych stosowane obecnie przez EFSA pochodzą z 2002 r.;

O.  mając na uwadze, że powszechne stosowanie środków ochrony roślin oraz ich profilaktyczne stosowanie w nieodpowiednich przypadkach budzą niepokój;

P.  mając na uwadze, że stosowanie środków ochrony roślin do desykacji (tj. stosowania na roślinach uprawnych przed zbiorem w celu przyspieszenia dojrzewania i ułatwienia zbiorów) jest nieodpowiednie;

Q.  mając na uwadze, że stosowanie środków ochrony roślin na obszarach wykorzystywanych przez ogół społeczeństwa lub grupy szczególnie wrażliwe jest nieodpowiednie;

R.  mając na uwadze, że według danych zgromadzonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) w 2016 r. UE zużyła 368 588 ton pestycydów, co stanowi 11,8 % globalnego zużycia;

Y.  mając na uwadze, że brak danych dotyczy rzeczywistego wpływu substancji czynnych, sejfnerów, synergetyków i składników obojętnych oraz ich metabolitów, a także postaci użytkowych i mieszanin produktów; mając na uwadze, że w związku z tym pełny wpływ pestycydów na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na środowisko nie jest właściwie znany;

Z.  mając na uwadze, że pomimo włączenia go do budżetu Unii na lata budżetowe 2017 i 2018 projekt pilotażowy dotyczący wykorzystania pszczół miodnych do monitorowania środowiska pod kątem stosowania pestycydów nie został jeszcze wdrożony;

AA.  mając na uwadze, że jednym z celów 7. ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska naturalnego do 2020 r. jest produkcja i stosowanie chemikaliów w sposób, który będzie prowadzić do minimalizacji istotnych negatywnych skutków dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego, oraz mając na uwadze, że nadal nie ma pewności co do wpływu na środowisko i zdrowie ludzi wywieranego przez łączne skutki różnych chemikaliów;

AB.  mając na uwadze, że art. 4 ust. 3 rozporządzenia stanowi, iż środki ochrony roślin nie mogą mieć „natychmiastowego lub opóźnionego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi (...) z uwzględnieniem znanego wpływu w postaci kumulacji w organizmie i działania synergicznego, w przypadku gdy dostępne są naukowe, zaakceptowane przez Urząd metody oceny takiego wpływu”; mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 396/2005 stanowi, iż uwzględnia się „znane efekty ich kumulacji i synergii, jeżeli dostępne są metody oceny tych efektów”;

AC.  mając na uwadze, że takie metody są już dostępne i oczekuje się, że do końca 2019 r. EFSA sfinalizuje ocenę pilotażową dotyczącą skumulowanych skutków narażenia na pestycydy w żywności dla układu nerwowego i tarczycy człowieka;

AD.  mając na uwadze, że obecnie nie ma prawnego obowiązku testowania substancji czynnych pod kątem ich neurotoksyczności rozwojowej (DNT), czego przykładem mogą być autyzm, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i dysleksja; mając na uwadze, że badania toksyczności rozwojowej i neurotoksyczności są wymagane i mogą zapoczątkować projekty badań podejmowane ad hoc w celu rozwiązania konkretnych problemów; mając na uwadze, że w tym kontekście EFSA pracuje nad trwającym obecnie projektem mającym na celu opracowanie alternatywnych rozwiązań bez wykorzystania zwierząt na potrzeby kontroli skutków DNT;

Wniosek o zatwierdzenie substancji czynnych

AJ.  mając na uwadze, że w kontekście przejrzystości i konfliktu interesów kilka zainteresowanych stron poruszyło kwestię prawa wnioskodawców do wyboru państwa członkowskiego pełniącego rolę sprawozdawcy przy pierwszym wniosku o zatwierdzenie substancji czynnej;

AK.  mając na uwadze, że w kontekście przejrzystości i konfliktów interesów kilka zainteresowanych stron wyraziło ponadto obawy co do tego, że państwo członkowskie pełniące rolę sprawozdawcy, któremu Komisja powierzyła odpowiedzialność za odnowienie sprawozdania z oceny, może być tym samym państwem, które sporządziło wstępny projekt sprawozdania z oceny;

AL.  mając na uwadze, że od czasu wejścia w życie rozporządzenia w przypadku nowych substancji czynnych wnioskodawcy wybrali tylko 11 z 28 państw członkowskich jako państwa członkowskie pełniące rolę sprawozdawców, co wskazuje na znaczne różnice dotyczące wiedzy fachowej i personelu;

AM.  mając na uwadze, że Francja, Niderlandy, Niemcy i Zjednoczone Królestwo rozpatrywały 80 % całej dokumentacji; mając na uwadze, że brexit wywrze znaczny wpływ na obciążenie pracą w innych państwach członkowskich;

AQ.  mając na uwadze, że w przypadku nowych substancji czynnych dostępne są zwykle tylko dane z badań podlegających regulacjom opracowanych przez wnioskodawcę;

Opinia EFSA w sprawie projektów sprawozdań z oceny i klasyfikacji substancji czynnych ECHA

AY.  mając na uwadze, że wiarygodność unijnego systemu udzielania zezwoleń na środki ochrony roślin jest silnie uzależniona od zaufania publicznego do EFSA, który przedstawia opinie naukowe stanowiące podstawę dla decyzji dotyczących bezpieczeństwa żywności w Europie; mając na uwadze, że zmniejszające się zaufanie publiczne do EFSA budzi obawy;

AZ.  mając na uwadze, że obecnie około dwóch trzecich ekspertów krajowych pracujących dla EFSA pochodzi tylko z sześciu państw członkowskich;

BF.  mając na uwadze, że kilka zainteresowanych stron nadal wyraża zaniepokojenie opiniami EFSA i ECHA dotyczącymi wniosków tych agencji przemawiających za nieklasyfikowaniem glifosatu jako rakotwórczego;

BH.  mając na uwadze, że w październiku 2017 r. Komisja stwierdziła dopuszczalność europejskiej inicjatywy obywatelskiej (EIO) „Zakaz stosowania glifosatu i ochrona ludzi i środowiska przed toksycznymi pestycydami”; mając na uwadze, że ponad milion obywateli wezwało Komisję do zaproponowania państwom członkowskim wprowadzenia zakazu stosowania glifosatu, przeprowadzenia reformy procedury zatwierdzania pestycydów oraz do ustalenia obowiązkowych celów na szczeblu UE dotyczących ograniczenia stosowania pestycydów;

BI.  mając na uwadze, że tak zwane dokumenty Monsanto oraz niedawny wyrok Sądu Najwyższego stanu Kalifornia w sprawie Dewayne Johnson przeciwko Monsanto (sprawa nr CGC-16-550128) i późniejsza apelacja rodzą obawy dotyczące niezależności i konfliktów interesów w procesie oceny glifosatu;

Zatwierdzanie substancji czynnych przez Komisję

BK.  mając na uwadze, że decyzja o przedłużeniu zatwierdzenia glifosatu nie zawiera żadnych prawnie wiążących środków zmniejszających ryzyko na szczeblu Unii; mając na uwadze, że Komisja postanowiła przyjąć szczegółowe zalecenie w warunkach zatwierdzenia, by państwa członkowskie, podczas przyznawania zezwoleń na środki ochrony roślin zawierające glifosat, zwracały szczególną uwagę na ryzyko dla kręgowców lądowych; mając na uwadze, że duże ryzyko długofalowe stwierdzono w przypadku prawie wszystkich zastosowań glifosatu dla kręgowców lądowych niebędących przedmiotem zwalczania, w tym ssaków i ptaków;

BN.  mając na uwadze, że fakt, iż Komisja przy wsparciu państw członkowskich zatwierdza substancje czynne uznane przez EFSA za stwarzające wysokie zagrożenie dla środowiska i różnorodności biologicznej, stanowi powód do niepokoju, ponieważ zgodnie z art. 4 ust. 3 lit. e) rozporządzenia środek ochrony roślin nie może mieć żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

BO.  mając na uwadze, że Europejska Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej decyzji z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie 12/2013/MDC stwierdziła, iż przedstawienie informacji potwierdzających nie powinno dotyczyć wymogów w zakresie danych, które istniały w momencie składania wniosku w związku z oceną ryzyka dla zdrowia i dla których dostępne były odpowiednie wytyczne;

Uwagi ogólne

1.  uważa, że chociaż UE ma jeden z najbardziej rygorystycznych systemów na świecie, zarówno samo rozporządzenie, jak i jego wdrożenie wymagają poprawy, aby zapewnić osiągnięcie jego celu;

6.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby pełniąc rolę podmiotów zarządzających ryzykiem należycie stosowały zasadę ostrożności, gdy po dokonaniu oceny dostępnych informacji stwierdzona została możliwość szkodliwego wpływu na zdrowie, ale brak jest w tym względzie pewności naukowej, poprzez przyjmowanie tymczasowych środków zarządzania ryzykiem koniecznych do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi;

10.  podkreśla znaczenie pełnego wdrożenia dyrektywy 2009/128/WE, biorąc pod uwagę jej powiązanie z systemem udzielania zezwoleń, w szczególności przepisów odnoszących się do integrowanej ochrony roślin oraz odpowiedniego szkolenia rolników w tym zakresie; wskazuje, że trwające prace Parlamentu w tej kwestii mogą stanowić źródło bardziej szczegółowych informacji;

12.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby nie zatwierdzały już substancji czynnych lub środków ochrony roślin do desykacji;

13.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, by nie dopuszczały już stosowania środków ochrony roślin na obszarach wykorzystywanych przez ogół społeczeństwa lub grupy szczególnie wrażliwe, o których mowa w art. 12 lit. a) dyrektywy 2009/128/WE;

14.  apeluje do Komisji o wprowadzenie w rozporządzeniu konkretnych środków gwarantujących skuteczną ochronę słabszych grup w celu zaprzestania, bez opóźnień i odstępstw, stosowania pestycydów na duże odległości w pobliżu szkół, placówek opieki nad dziećmi, placów zabaw, szpitali,

19.  wzywa Komisję do przeprowadzenia badania epidemiologicznego dotyczącego rzeczywistego wpływu środków ochrony roślin na zdrowie ludzi;

24.  przypomina, że dostęp do bezpiecznej i skutecznej ochrony roślin jest niezbędny, aby umożliwić rolnikom zapobieganie naturalnie występującym zanieczyszczeniom przenoszonym przez żywność, takim jak rakotwórcze mikotoksyny, zagrażającym bezpieczeństwu naszej żywności;

Opinia EFSA w sprawie projektów sprawozdań z oceny i klasyfikacji substancji czynnych ECHA

52.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, by w ocenie ryzyka uwzględniano kluczowe badania (np. aktualne badania ekotoksykologiczne dla organizmów glebowych, oceny stężenia w środowisku i pozostałości w pyle, powietrzu i wodzie oraz badania dotyczące długofalowego działania toksycznego substancji, w szczególności względem grup szczególnie wrażliwych) oraz aktualny rozwój naukowy i technologiczny w

61.  wzywa Komisję i państwa członkowskie w Stałym Komitecie ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz (Komitet PAFF) do niezwłocznego przyjęcia wszelkich bieżących wytycznych, w tym aktualnych wytycznych dotyczących pszczół, zastosowanych przez EFSA w jego niedawnym przeglądzie trzech neonikotynoidów;

62.  apeluje do EFSA o dalszą aktualizację wytycznych dotyczących pszczół, niezależnie od przyjęcia bieżących wytycznych, aby uwzględnić inne gatunki zapylaczy oraz wpływ mieszanin i wykonalność techniczną;

Zezwolenie na środki ochrony roślin na poziomie państwa członkowskiego

96.  wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby wszelkie decyzje dotyczące udzielania zezwoleń na środki ochrony roślin opierały się na właściwej ocenie ryzyka związanego z rzeczywistym narażeniem – ostrym i długoterminowym – grup szczególnie wrażliwych, oraz do odpowiedniej zmiany wytycznych EFSA;

110.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania rozwoju i stosowania zrównoważonych i ekologicznych rozwiązań alternatywnych dla środków ochrony roślin, środków z zakresu integrowanej ochrony roślin oraz pestycydów o niskim stopniu ryzyka jako ważnego środka służącego zmniejszeniu negatywnego wpływu ochrony roślin; uznaje potrzebę dalszych badań i rozwoju tych środków; wzywa Komisję w związku z tym do oceny możliwości pobudzania innowacyjności w tej dziedzinie;

113.  wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy wpływu wymogów obowiązujących przepisów regulujących udzielanie zezwoleń oraz obrót środkami ochrony roślin i produktami biobójczymi pod względem zasobów ludzkich i możliwości gospodarczych dostępnych dla producentów z sektora MŚP oraz za każdym razem, gdy wprowadzane są zmiany w obowiązujących przepisach; podkreśla, że wyniki takich analiz muszą być udostępniane na potrzeby konsultacji publicznych;

115.  apeluje do Komisji, EFSA i państw członkowskich o zapewnienie, aby wszystkie właściwe zainteresowane strony, w tym społeczeństwo, były włączane do wszelkich działań zainteresowanych stron dotyczących pestycydów, zgodnie z dyrektywą 2003/35/WE i konwencją z Aarhus;

116.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, aby wymogi rozporządzenia dotyczące priorytetowego traktowania metod niechemicznych były odpowiednio przestrzegane;

 Całość dostępna na:http://www.europarl.europa.eu

 

Piotr Krawczyk



Dodaj komentarz

    Partnerzy dla pszczelarstwa